Raport z badania możliwości zastosowania technologii druku 3D

W niniejszym raporcie opisano działania badawcze prowadzone przez Laboratorium Map i Modeli Dotykowych i Cyfrowych Publikacji realizowane w ramach projektu „Uniwersytet dla wszystkich — level up” nr POWR.03.05.00-00-A067/19-00 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój”. Celem badania było wypracowanie możliwości zastosowań technologii druku 3D w zakresie tworzenia pomocy dydaktycznych oraz modeli dotykowych wspierających edukację i codzienne funkcjonowanie osób niewidomych i słabowidzących.

Wyniki badań, w tym wyniki ankiety internetowej oraz opinie zebrane podczas zogniskowanych wywiadów grupowych wskazują, iż tworzone rozwiązanie jest uznawane przez członków grupy docelowej za interesujące i wartościowe. Druk 3D ma duży potencjał jako technologia wspierająca osoby z niepełnosprawnością wzroku zarówno na poszczególnych etapach edukacji, jak i codziennym funkcjonowaniu.

Zaangażowanie osób uczestniczących w działaniach badawczych oraz wyrażane przez nie opinie i sugestie, wskazują, iż technologia druku 3D może znaleźć szerokie zastosowanie w różnych obszarach, w których obecnie poszukuje się rozmaitych rozwiązań dostępnościowych dla osób z niepełnosprawnością wzrokową w różnym wieku i o różnych potrzebach. Można tu wymienić chociażby tworzenie trójwymiarowych makiet, planów i map dotykowych, które coraz częściej są obecne w przestrzeni publicznej, na dworcach kolejowych, miejskich starówkach, w urzędach, instytucjach kultury, czy wreszcie na terenach kampusów uczelni.

W szeroko pojętej edukacji, na wszystkich jej poziomach, technologia druku 3D umożliwia tworzenie rozmaitych pomocy dydaktycznych, począwszy od prostych, kilkuelementowych puzzli, linijek czy ekierek z wypukłymi podziałkami pomocnych w nauczaniu matematyki, poprzez modele roślin, zwierząt, ludzkie narządy, skończywszy na modelach abstrakcyjnych, będących poza zasięgiem możliwości dotyku, takich jak układ słoneczny, czy struktura kryształu.

Kolejnym ważnym obszarem zauważonym przez osoby uczestniczące w badaniu jest sektor kultury. Technologia druku 3D ma duży potencjał w udostępnianiu sztuki i architektury osobom niewidomym. Umożliwia wydrukowanie zarówno prostych jak i skomplikowanych miniatur rozmaitych zabytków, które mogą być wykorzystywane jako pomoce edukacyjne podczas lekcji muzealnych dla osób niewidomych.

Podsumowując, technologia druku 3D pozwala na udostępnianie:

a) przedmiotów zbyt małych, których wielkość znajduje się poniżej progu wrażliwości dotyku, a których osoba z niepełnosprawnością wzroku nie zobaczy wspomagając się lupą czy mikroskopem, (np. komórki, bakterie, insekty);

b) przedmiotów zbyt dużych aby objąć je rękami (np. budynki lub fasady budynków, zabytki i elementy architektury, pomniki);

c) przedmiotów narażonych na zniszczenia podczas oglądania dotykiem (np. eksponaty muzealne, kruche elementy np. zasuszone rośliny).

(fragment z Raportu)

---