Proces tworzenia modeli w laboratorium map i modeli dotykowych BON

czas czytania: 2,5 minuty

Zespół laboratorium tworzą osoby o dużym doświadczeniu w zakresie tworzenia tyflografiki oraz materiałów dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku. Są to osoby o różnych umiejętnościach i specjalizacjach, które biorą aktywny udział w pracach laboratorium.

Krok 1 – projekt

Projekty modeli tworzą specjalista tyflografik wraz z grafikiem 3D. Niejednokrotnie wymaga to wykonania różnych próbnych wydruków elementów i rozwiązań, jakie zostaną zastosowane. Projektowanie wspierają specjaliści i pracownicy działu adaptacji BON, a także osoby współpracujące z BON, często niewidomi pracownicy i studenci UW. Ich opinie, pomysły i wskazówki są nieocenione.

Krok 2 – przygotowanie do druku

Gotowy model jest przygotowywany do druku, przez specjalistę w zakresie optymalizacji G-codu – specjalnego pliku, który zawiera zestaw instrukcji dla drukarki 3D, na podstawie których wykonywany jest wydruk. Na tym etapie także mogą być wprowadzane różne zmiany w pierwotnym projekcie. Tzw. plasterkowanie i optymalizacja kodu jest kluczowa dla uzyskania wysokiej jakości detali przy możliwie krótkim i oszczędnym materiałowo wydruku.

Krok 3 – wydruk

Przygotowany G-code trafia do specjalistki w zakresie materiałów i realizacji wydruków. Aby wydruk mógł być wykonany, niezbędne jest przygotowanie drukarki i filamentów. Drukarka musi być skalibrowana, a filament czysty i suchy. Samo uruchomienie wydruku nie kończy działań. Wydruk musi być nadzorowany, a często w jego trakcie wymieniane są filamenty, aby uzyskać wydruk wielomateriałowy, np. kolorowy. Gotowy wydruk wymaga dodatkowego wykończenia: oczyszczenia, wygładzenia i innych działań o charakterze modelarskim.

Krok 4 – ocena

Wydrukowane obiekty 3D podlegają ocenie. W pierwszej kolejności ogląda je brajlista – osoba niewidoma, specjalista w zakresie brajla oraz grafiki dotykowej. Bierze on udział także w procesie projektowania, konsultując proponowane rozwiązania.

Zaakceptowane modele lub obiekty trafiają do socjologa specjalizującego się w temacie tyflografiki, który przeprowadza badania fokusowe, wywiady i inne sposoby oceny jakościowej. Zebrane informacje są ważnymi wskazówkami do wprowadzenia ulepszeń, lub zmian. Wszelkie uwagi od osób niewidomych a także ze strony nauczycieli i innych osób zajmujących się działającymi na rzecz osób niewidomych są ważnym źródłem inspiracji i pomysłów dla kolejnych modeli.

Krok 5 – poprawki

Zebrane uwagi trafiają omawiane są w zespole laboratorium. Wspólnie staramy się przełożyć je na możliwe do wprowadzenia zmiany w zakresie projektu, użytego materiału czy sposobu wykonania wydruku. Może to oznaczać ponowne wykonanie kroków 1–5, lub tylko drobnych poprawek w projekcie lub w plikach przeznaczonych do publikacji.

Krok 6 – publikacja

Modele, które pozytywnie przejdą cały proces weryfikacji, oceny i poprawek są publikowane i udostępniane w serwisie CEWIS wraz z kompletem informacji przydatnych do ich samodzielnego wydruku.

Przygotowane modele są udostępniane w najpopularniejszych formatach (np. STL), a ich wielkość i geometria jest tak przemyślana, aby modele miały możliwie uniwersalny charakter pod kątem druku. Dzięki temu będą one mogły być drukowane na większości dostępnych na rynku drukarek 3D i z wielu różnych materiałów. Nie chcemy narzucać żadnych restrykcyjnych wymagań sprzętowych, materiałowych czy kompetencyjnych.

Mamy nadzieję, że udostępnienie modeli w serwisie CEWIS to dopiero początek ich drogi do jak najszerszego używania i testowania w praktyce.